Integracja sensoryczna

12 paź 2011
By

Co to jest integracja sensoryczna?

Integracja sensoryczna to skomplikowany proces podczas, którego opracowywane są bodźce z różnych układów zmysłowych. Układ nerwowy odbiera informacje z receptorów zmysłów takich jak układ przedsionkowy (rejestracja ruchu i siły grawitacji), dotyk, wzrok, słuch, węch, smak, układ proprioceptywny (czucie głębokie –  informacje z pracy ścięgien, mięśni i stawów).

Prawidłowe opracowywanie i łączenie bodźców w jedną całość z różnych układów przez mózg daje gwarancję prawidłowych, adekwatnych reakcji.

 

Zaburzenia procesu integracji możemy porównać do budowy domu. Gdy zabraknie nam solidnego fundamentu, nic co jest zbudowane powyżej nie może być dobre. Tak też jest z dziećmi… Jedynie dobre przetwarzanie bodźców i ich odpowiednia interpretacja z podstawowych układów, daje dziecku szansę na prawidłowy rozwój poznawczy i emocjonalny.

Proces integracji sensorycznej zaczyna się w pierwszych tygodniach życia płodowego, a najintensywniej przebiega do końca wieku przedszkolnego.

Twórczynią terapii integracji sensorycznej jest Amerykanka dr Anna Jean Ayres, psycholog i terapeuta zajęciowy. To niezwykła pasjonatka, która poświęciła całe swoje życie na badanie wpływu zaburzeń integracji sensorycznej na zachowanie dzieci i opracowywanie sposobów ich terapii. Całą swoją teorię i praktykę oparła na wiedzy z zakresu wczesnych etapów neurofizjologicznego rozwoju dziecka, neuropsychologii oraz psychologii.

 

Kiedy zwrócić się do terapeuty SI?

Lista objawów zaburzeń integracji sensorycznej jest bardzo długa. Nie znaczy to, że wszystkie one występują u jednego dziecka. Jeśli jednak kilka z poniższych stwierdzeń opisuje Twoje dziecko, powinieneś zwrócić się do Terapeuty Integracji Sensorycznej:
– reaguje na dotyk agresją lub wycofaniem się,
– nie lubi dotykać nowych faktur,
– nie lubi lekkiego dotyku a toleruje stanowczy,
– nie lubi: mycia twarzy, czesania, obcinania paznokci, mycia zębów,
– boi się wysokości i ruchu, lub odczuwa mdłości w wyniku niewielkiego ruchu bądź wysokości,
– niechętnie ryzykuje oraz próbuje nowych rzeczy,
– czuje duży dyskomfort w zatłoczonych miejscach,
– je mało zróżnicowane jedzenie i/lub ma dużą wrażliwość na zapachy,
– bywa nadmiernie pobudzone i aktywne,
– łatwo się rozprasza,
– ma trudności z zabawami manipulacyjnymi (pisanie, zapinanie guzików, wycinanie itp.),
– wydaje się niezdarne, często upada, potyka się,
– nie reaguje na ból i nie zauważa innych bodźców dotykowych,
– często i zbyt mocno dotyka inne osoby,
– uczestniczy w niebezpiecznych zabawach np. zbyt wysokie wspinanie się,
– preferuje intensywne, długo trwające zabawy typu huśtanie, kręcenie, często bez objawów dyskomfortu,
– lubi bardzo głośne dźwięki np. głośno grająca muzyka, telewizor,
– ma opóźnioną mowę lub trudności z wymową,
– ma słabe umiejętności z zakresu dużej motoryki np. kopanie, łapanie, rzucanie piłki,
– ma trudności z naśladowaniem ruchów,
– ma trudności z utrzymaniem równowagi,
– preferuje znane aktywności i zabawy,
– preferuje aktywności statyczne, siedzące np. oglądanie telewizji, czytanie książek, układanie puzzli itp.

 

Dzieci z grupy ryzyka

 

Istnieją dzieci, które jak najwcześniej powinny zostać poddane opiece profilaktycznej z zakresu integracji sensorycznej.

Są to:

 

  • Wcześniaki
  • Dzieci urodzone przez cesarskie cięcie
  • Dzieci, u których pojawił się problem niedotlenienia podczas porodu

 

Im wcześniej rodzice wychwycą i zgłoszą niepokojące objawy terapeucie, tym są większe szanse na szybkie uporanie się z nimi, nawet w warunkach domowych przy zastosowaniu odpowiednich stymulacji.

 

 

Terapia SI

 

  • Jak wygląda terapia?

Terapia ma formę zabawy, podczas której terapeuta odpowiednio stymuluje układ nerwowy. Każda zabawa ma swoje uzasadnienie i nieprzypadkową kolejność. Podczas terapii wykorzystywany jest specjalistyczny sprzęt, który jest niezbędny do prowadzenia prawidłowej terapii. Wśród sprzętów znajdziemy: hamaki terapeutyczne, deskorolki, trapezy, podwieszane platformy, deski rotacyjne, piłki terapeutyczne. Oprócz sprzętów podwieszanych i naziemnych terapeuta wykorzystuje ogromne zasoby drobnego sprzętu i zabawek, które wspaniale wzbogacają terapię. Pomagają one m.in. usprawniać ręce dziecka, stymulować percepcję słuchową, doskonalić koordynację wzrokowo-ruchową, ćwiczyć płynność gałek ocznych niezbędną do prawidłowego czytania i pisania, stymulować układ dotykowy poprzez zabawę różnymi masami i fakturami. W terapii wykorzystuje się również specjalne kołderki obciążeniowe i terapeutyczne kamizelki.

Dziecko, które ma odpowiednio dobrany poziom wymagań i odnosi na terapii sukcesy, chce na terapię wracać 🙂

 

  • Ile trwa terapia?

Terapia zazwyczaj trwa rok. Bywa jednak, że dziecko potrzebuje dwóch lat, aby wszystkie układy zmysłowe zaczęły pracować prawidłowo i harmonijnie. Nie oznacza to jednak, że aż tak długi czas musimy czekać na wyraźne postępy. Często po kilku miesiącach regularnej terapii Rodzice entuzjastycznie zgłaszają nam, terapeutom pozytywne zmiany w zachowaniu i umiejętnościach ich dzieci.

  • Ile razy w tygodniu?

Optymalna ilość spotkań terapeutycznych to 1-2 razy w tygodniu. Taka częstotliwość wystarczy przy dobrej współpracy z Rodzicami dziecka, aby osiągnąć szybko dobre rezultaty. Podkreśla się jednak wagę regularności terapii, która jest czynnikiem bardzo istotnym dla oddziaływań terapeutycznych na układzie nerwowym.

  • Czy są ograniczenia wiekowe?

Przyjęcie dziecka na terapię uzależnione jest jedynie od umiejętności i chęci terapeuty do pracy z młodszym lub starszym dzieckiem. Najczęściej terapia dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, jednak możliwa jest również praca z niemowlętami oraz starszymi dziećmi, które wymagają pomocy terapeuty SI. Praca z małymi dziećmi może mieć również formę co miesięcznych konsultacji, na których są omawiane problemy dziecka i przekazywane konkretne wskazówki do pracy Rodzica z dzieckiem w warunkach domowych.