Integracja Odruchów Niemowlęcych

„Nowo narodzone dziecko opuszcza bezpieczne środowisko łona matki i wkracza w świat, gdzie bombardowane jest niewyobrażalną liczbą bodźców zmysłowych. Nie potrafi ono zinterpretować swoich odczuć. Kiedy odczucia są za silne, za nagłe, reaguje na nie, ale nie rozumie swoich reakcji. Ze świata równowagi przechodzi do świata chaosu, ze świata ciepła do świata zimna.” (S. Goddard )

Odruchy niemowlęce to zestaw określonych, nieświadomych ruchów i reakcji organizmu, które pojawiają się na kolejnych etapach rozwojowych każdego zdrowego dziecka. Odruchy te są niezbędne dla przetrwania (np. reakcja na zagrożenie, odruch ssania). Pojawiają się one juą na początku życia płodowego i powinny zintegrować się z całym systemem neuroruchowym organizmu w toku rozwoju układu nerwowego. Jeśli odruchy nie zostaną prawidłowo zintegrowane z systemem nerwowym, stają się przyczyną zaburzeń, osłabiają strukturalnie ośrodkowy system nerwowy, co w konsekwencji prowadzi do zaburzeń wyższych procesów nerwowych, rozumianych jako szeroko pojęte uczenie się. Często pojawiają się wówczas problemy opisane poniżej. Zdarza się, że odruchy zostaną prawidłowo zintegrowane w trakcie rozwoju, w pewnym momencie życia pojawia się jednak zdarzenie silnie stresujące lub traumatyczne, które sprawia, że jeden lub kilka odruchów zostaje ponownie włączonych. W skrajnych przypadkach mogą pojawić się np. tiki nerwowe.

Przetrwałe w różnym stopniu odruchy niemowlęce mogą powodować:

  • Trudności w uczeniu się
  • Problemy emocjonalne i z zachowaniem
  • Problemy sensoryczno-motoryczne
Terapia Integracji Odruchów ma na celu zintegrowanie przetrwałych odruchów niemowlęcych. Polega ona na wykonywaniu przez dziecko we współpracy z terapeutą odpowiednich ćwiczeń ruchowych, uruchamiających określone partie mięśni, ćwiczeniach izometrycznych oraz masażu. Istotą terapii jest stymulacja odpowiednich partii mózgu poprzez masaż i pracę mięśni, dla uruchomienia mechanizmów integracji.

Typowe objawy:

Trudności w uczeniu się :
– podpiera głowę drugą ręką,
– zakrywa oko ręką lub włosami,
– pokłada się na ławce,
– ręka podczas pisania jest wyciągnięta w przód, a ciało odchylone do tyłu,
– siedzi na ugiętej nodze podczas pisania,
– powyżej 8 r. ż. przestawia litery, słowa lub/i liczby, ma nieustaloną lateralizację powyżej 8 r. ż.,
– popełnia liczne błędy w trakcie przepisywania,
– przepisuje tekst z tablicy w wolnym tempie,
– trzyma długopis w nieprawidłowy sposób,
– ma trudności z pisaniem,
– pismo dziecka jest mało czytelne,
– ma trudności z czytaniem,
– obniżoną koordynację wzrokowo-ruchową.

Zachowanie w klasie i w domu:
– ma chorobę lokomocyjną,
– łatwo się rozprasza,
– nie potrafi wysiedzieć bez ruchu, powstrzymać się od mówienia i wydawania odgłosów,
– wyłącza się w trakcie lekcji, pogrąża się w rozmyślaniach,
– nie potrafi zapamiętać prostych instrukcji,
– ma tendencję do ,,rozsiadania się” w ławce: odchyla głowę do tyłu i wysuwa nogi do przodu,
– je w sposób niechlujny,
– ma trudności z łapaniem piłki,
– obniżoną sprawność fizyczną,
– trudności z nauczeniem się jazdy na rowerze,
– trudności z nauczeniem się odczytywania czasu z zegara ze wskazówkami,
– trudności w nauce pływania,
– opóźniony rozwój mowy i zaburzenia artykulacji,